Ülkede doğalgaz teorik olarak mevcut olsa da, pratikte yaygın bir ısınma sistemi haline gelmiş değil.
Doğalgaz neden yaygın değil?
Kuzey Makedonya’da doğalgaz altyapısı çok sınırlı. Boru hattı ağı yalnızca bazı sanayi bölgeleri ve birkaç şehir merkeziyle kısıtlı. Konutlara ulaşan kapsamlı bir doğalgaz şebekesi bulunmuyor. Bu nedenle:
Yeni bina yapılmadıkça doğalgaz bağlantısı mümkün olmuyor
Mevcut binalarda dönüşüm maliyetleri çok yüksek kalıyor
Haneler için ekonomik bir seçenek olmaktan çıkıyor
Ayrıca doğalgaz fiyatlarının yıllar içinde artması, altyapıya yatırım iştahını da düşürmüş durumda.
En yaygın ısınma yöntemleri
Ülkede haneler ağırlıklı olarak alternatif ve bireysel ısınma çözümlerine yöneliyor:
Odun ve kömür sobaları:
Özellikle kırsal bölgelerde hâlâ en yaygın yöntem. Odun ucuz ve kolay erişilebilir olduğu için tercih ediliyor.Pellet (biyokütle) sobaları:
Son yıllarda şehirlerde yaygınlaşmaya başladı. Daha temiz ama ilk kurulum maliyeti yüksek.Elektrikli ısıtıcılar ve klimalar:
Üsküp başta olmak üzere şehir merkezlerinde sık kullanılıyor. Ancak elektrikle ısınma faturaları kış aylarında ciddi yük oluşturabiliyor.Merkezi ısıtma (Toplane):
Üsküp’ün bazı mahallelerinde mevcut. Devlet destekli bu sistem, apartmanlar için nispeten daha dengeli bir çözüm sunuyor.
Hava kirliliğiyle bağlantı
Isınmada odun ve kömürün yaygın kullanılması, özellikle kış aylarında hava kirliliğini ciddi biçimde artırıyor. Üsküp ve Tetovo gibi şehirler, soğuk havalarda sık sık Avrupa’nın en kirli şehirleri listesine giriyor. Uzmanlar, doğalgaz altyapısının gelişmemesinin bu tablodaki en önemli nedenlerden biri olduğuna dikkat çekiyor.
Gelecek planları var mı?
Hükümet, son yıllarda:
Doğalgaz altyapısının genişletilmesi
Yenilenebilir enerji kaynaklarının artırılması
Pellet ve merkezi ısıtma sistemlerine teşvik verilmesi
gibi başlıkları gündemde tutuyor. Ancak kısa vadede doğalgazın ülke genelinde yaygın bir ısınma çözümü haline gelmesi beklenmiyor.